Tăng huyết áp - Cao huyết áp - Bệnh lý tim mạch máu

Tăng huyết áp! Có thể bị tăng huyết áp trong nhiều năm mà không có bất kỳ triệu chứng. Không kiểm soát được huyết áp cao tăng nguy cơ của các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm cơn đau tim và đột quỵ. 

 

Định nghĩa

Tăng huyết áp là một tình trạng phổ biến, trong đó lực của máu đối với thành động mạch đủ cao, cuối cùng có thể gây ra vấn đề sức khỏe, chẳng hạn như bệnh tim. 

Huyết áp được xác định bằng số lượng máu tim bơm và số lượng đề kháng với dòng chảy của máu trong động mạch. Tim bơm nhiều máu hơn và hẹp động mạch, huyết áp cao hơn. 

Có thể bị tăng huyết áp trong nhiều năm mà không có bất kỳ triệu chứng. Không kiểm soát được huyết áp cao tăng nguy cơ của các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm cơn đau tim và đột quỵ. 

Huyết áp cao thường phát triển trong nhiều năm, và cuối cùng nó ảnh hưởng đến gần như tất cả mọi cơ quan. May mắn thay, tăng huyết áp có thể dễ dàng phát hiện. Và một khi biết  bị huyết áp cao, có thể làm việc với bác sĩ để kiểm soát nó. 

Các triệu chứng

Hầu hết những người bị huyết áp cao không có dấu hiệu hoặc triệu chứng, ngay cả khi huyết áp đến mức nguy hiểm cao. 

Mặc dù một vài người với giai đoạn đầu tăng huyết áp có thể có đau đầu âm ỉ, chóng mặt hoặc một vài chảy máu cam nhiều hơn bình thường, các dấu hiệu và triệu chứng thường không xuất hiện cho đến khi huyết áp cao đã đạt đến một nghiêm, thậm chí đe dọa tính mạng . 

Đến gặp bác sĩ khi 

Có thể đo huyết áp là một phần của cuộc hẹn bác sĩ thường xuyên. 

Hãy hỏi bác sĩ cho một chỉ số áp lực máu ít nhất mỗi hai năm bắt đầu từ tuổi 20. Có thể sẽ khuyên nên đo thường xuyên hơn nếu đã được chẩn đoán là bị huyết áp cao hoặc các yếu tố nguy cơ khác của bệnh tim mạch. Trẻ em 3 tuổi trở lên thường có huyết áp đo được là một phần của kiểm tra hàng năm. 

Nếu không thường xuyên gặp bác sĩ, có thể có được một tầm soát huyết áp miễn phí tại một nguồn lực y tế khác trong cộng đồng. Cũng có thể tìm thấy các máy ở một số cửa hàng để đo huyết áp, nhưng những máy này có thể cho kết quả không chính xác. 

Nguyên nhân

Có hai loại huyết áp cao. 

Tăng huyết áp tiên phát

Đối với hầu hết người lớn, không có nguyên nhân nhận dạng của tăng huyết áp. Đây là loại huyết áp cao, gọi là tăng huyết áp hoặc tăng huyết áp cần thiết ban đầu, có xu hướng phát triển dần dần qua nhiều năm. 

Tăng huyết áp thứ phát

Một số người có huyết áp cao gây ra bởi một điều kiện cơ bản. Đây là loại huyết áp cao, gọi là tăng huyết áp thứ cấp, có xu hướng xuất hiện bất ngờ và gây ra huyết áp cao hơn so với hiện tăng huyết áp chính. Điều kiện khác nhau và thuốc có thể dẫn đến tăng huyết áp thứ cấp, bao gồm: 

Vấn đề về thận.

Các khối u tuyến thượng thận.

Một số khiếm khuyết trong các mạch máu (bẩm sinh).

Một số thuốc như thuốc tránh thai, thuốc trị cảm lạnh, thuốc thông mũi, thuốc giảm đau toa và một số loại thuốc theo toa.

Các loại thuốc bất hợp pháp, chẳng hạn như cocaine và thuốc kích thích

Yếu tố nguy cơ

Huyết áp cao có nhiều yếu tố nguy cơ, bao gồm: 

Tuổi. Nguy cơ gia tăng áp lực máu cao theo độ tuổi. Qua tuổi trung niên, huyết áp cao là phổ biến hơn ở nam giới. Phụ nữ có nhiều khả năng phát triển bệnh tăng huyết áp sau khi mãn kinh.

Chủng tộc. Huyết áp cao là đặc biệt phổ biến ở người da đen, thường phát triển ở độ tuổi sớm hơn là ở người da trắng. Biến chứng nghiêm trọng, chẳng hạn như đột quỵ và đau tim cũng phổ biến hơn ở người da đen.

Gia Đình lịch sử. Huyết áp cao có xu hướng truyền thống trong gia đình.

Thừa cân hoặc béo phì. Càng nặng, cần phải cung cấp oxy và chất dinh dưỡng đến các mô nhiều hơn. Khi thể tích máu lưu thông qua mạch máu tăng lên, thì áp lực lên thành động mạch tăng.

Không vận động cơ thể. Những người không hoạt động thường có nhịp tim cao hơn. Tỷ lệ nhịp tim cao hơn, tim khó khăn hơn phải làm việc với từng cơn co thắt và các lực mạnh hơn vào các động mạch. Thiếu hoạt động thể chất cũng làm tăng nguy cơ bị thừa cân.

Sử dụng thuốc lá. Không chỉ hút thuốc hoặc nhai thuốc lá ngay lập tức làm tăng huyết áp tạm thời, nhưng các hóa chất trong thuốc lá có thể làm tổn thương niêm mạc của thành động mạch. Điều này có thể gây ra thu hẹp các động mạch, tăng huyết áp. Khói thuốc lá cũng có thể làm tăng huyết áp.

Quá nhiều muối (sodium) trong chế độ ăn uống. Quá nhiều natri trong chế độ ăn uống có thể làm cơ thể giữ lại chất dịch, làm tăng huyết áp.

Quá ít kali trong chế độ ăn uống. Kali giúp cân bằng lượng natri trong tế bào. Nếu  không nhận được đủ kali trong chế độ ăn uống hoặc giữ kali đủ, có thể tích tụ quá nhiều natri trong máu.

Quá ít vitamin D trong chế độ ăn. Không chắc chắn nếu có quá ít vitamin D trong chế độ ăn uống có thể dẫn tới huyết áp cao. Vitamin D có thể ảnh hưởng đến một enzyme sản xuất bởi thận có ảnh hưởng đến huyết áp .

Uống quá nhiều rượu. Theo thời gian, uống nhiều có thể gây hại trái tim. Có nhiều hơn hai hoặc ba ly trong một ngày cũng có thể tạm thời làm tăng huyết áp, vì nó có thể làm cơ thể  giải phóng các hormone làm tăng lưu lượng máu và nhịp tim.

Căng thẳng. Mức độ căng thẳng cao có thể dẫn đến một sự gia tăng tạm thời, nhưng kịch tính huyết áp. Nếu cố gắng để thư giãn bằng cách ăn nhiều hơn, sử dụng thuốc lá, uống rượu, chỉ có thể làm tăng các vấn đề với huyết áp cao.

Một số bệnh mãn tính. Một số điều kiện mãn tính cũng có thể làm tăng nguy cơ huyết áp cao, bao gồm cholesterol cao, tiểu đường, bệnh thận và ngưng thở khi ngủ.

Đôi khi mang thai góp phần làm tăng huyết áp. 

Mặc dù bệnh tăng huyết áp thường gặp nhất ở người lớn, trẻ em có nguy cơ. Đối với một số trẻ em, huyết áp cao là do vấn đề với thận hoặc tim. Nhưng đối với một số lượng lớn các trẻ em, thói quen lối sống của người nghèo, như là một chế độ ăn uống không lành mạnh và thiếu tập thể dục - góp phần tăng huyết áp. 

Các biến chứng

Áp lực quá nhiều vào thành động mạch gây ra huyết áp cao, có thể làm hỏng các mạch máu cũng như các cơ quan trong cơ thể. Càng tăng huyết áp và nó không kiểm soát được, càng có nhiều thiệt hại. 

Không kiểm soát được huyết áp cao có thể dẫn đến: 

Đau tim hoặc đột quỵ. Huyết áp cao có thể gây ra xơ cứng và dày lên của các động mạch (xơ vữa động mạch), có thể dẫn đến một cơn đau tim, đột quỵ hoặc các biến chứng.

Phình mạch. Tăng huyết áp có thể gây ra các mạch máu suy yếu và lồi ra, tạo thành một phình mạch. Nếu một vỡ phình mạch, có thể đe dọa tính mạng.

Suy tim. Để bơm máu chống lại các áp lực cao hơn trong mạch, cơ tim dày lên. Cuối cùng, các cơ dày có thể có một thời gian khó khăn bơm đủ máu để đáp ứng nhu cầu của cơ thể, có thể dẫn đến suy tim.

Bị suy yếu và thu hẹp các mạch máu trong thận. Điều này có thể ngăn chặn các cơ quan này từ hoạt động bình thường.

Các mạch máu trong mắt dày lên, bị hẹp hay bị rách. Điều này có thể dẫn đến việc mất thị lực.

Hội chứng chuyển hóa. Hội chứng này là một nhóm các rối loạn trao đổi chất của cơ thể bao gồm cả chu vi vòng bụng tăng lên, chất béo trung tính cao, lipoprotein mật độ cao thấp (HDL), cholesterol, huyết áp cao và mức insulin cao. Nếu có huyết áp cao, có nhiều khả năng có các thành phần khác của hội chứng chuyển hóa. Các thành phần khác có, lớn hơn nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường, bệnh tim hoặc đột quỵ.

Rắc rối với bộ nhớ hoặc hiểu biết. Không kiểm soát được huyết áp cao cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng để suy nghĩ, ghi nhớ và học hỏi. Rắc rối với bộ nhớ hoặc hiểu các khái niệm phổ biến hơn ở những người có huyết áp cao.

Các xét nghiệm và chẩn đoán

Huyết áp được đo với một đai bơm cánh tay và đo áp suất. Một chỉ số huyết áp theo milimét thuỷ ngân (mm Hg) có hai con số. Việc đầu tiên, hoặc phía trên, số biện pháp áp lực trong động mạch khi tim đập (áp suất tâm thu). Thứ hai, hoặc thấp hơn, số lượng các biện pháp áp lực trong động mạch giữa các lần đập (áp suất tâm trương). 

Đo áp lực máu rơi vào bốn loại chính: 

Bình thường huyết áp. Huyết áp là bình thường nếu nó là dưới 120/80 mm Hg. Tuy nhiên, một số bác sĩ khuyên nên 115/75 mm Hg là một mục tiêu tốt hơn. Khi huyết áp tăng cao hơn 115/75 mm Hg, nguy cơ bệnh tim mạch bắt đầu gia tăng.

Tiền tăng huyết áp (Prehypertension). Prehypertension là một áp lực tâm thu dao động 120 - 139 mm Hg hoặc một áp lực tâm trương trong khoảng 80 - 89 mm Hg. Prehypertension có xu hướng tồi tệ hơn theo thời gian.

Giai đoạn 1 tăng huyết áp. Giai đoạn 1 huyết áp tâm thu là một áp lực khác nhau, 140 - 159 mm Hg hoặc một áp lực tâm trương trong khoảng 90 - 99 mm Hg.

Giai đoạn 2 tăng huyết áp. Nghiêm trọng hơn, tăng huyết áp giai đoạn 2 là một áp lực tâm thu là 160 mm Hg hoặc cao hơn hoặc một áp lực tâm trương từ 100 mm Hg hoặc cao hơn.

Cả hai con số trong huyết áp rất quan trọng. Nhưng sau tuổi 50, huyết áp tâm thu là nhiều hơn đáng kể. Tăng huyết áp tâm thu (ish) - khi áp suất tâm trương là bình thường nhưng huyết áp tâm thu cao - là loại phổ biến nhất của bệnh tăng huyết áp ở người lớn tuổi hơn 50. 

Bác sĩ có thể sẽ mất 2 - 3 lần đo huyết áp mỗi lúc, hai hoặc nhiều cuộc hẹn riêng biệt trước khi chẩn đoán bị huyết áp cao. Điều này bởi vì huyết áp bình thường thay đổi trong suốt cả ngày và đôi khi cụ thể trong thời gian đến gặp bác sĩ, một tình trạng gọi là tăng huyết áp áo choàng trắng. Bác sĩ có thể yêu cầu ghi lại huyết áp tại nhà và tại nơi làm việc để cung cấp thêm thông tin. 

Nếu có bất kỳ loại tăng huyết áp, bác sĩ có thể khuyên nên kiểm tra thường xuyên, chẳng hạn như là một xét nghiệm nước tiểu, xét nghiệm máu và điện tâm đồ một (ECG) - một thử nghiệm các biện pháp hoạt động điện tim. Bác sĩ cũng có thể đề nghị xét nghiệm bổ sung, chẳng hạn như một bài kiểm tra cholesterol, để kiểm tra các dấu hiệu khác của bệnh tim.

Đo huyết áp ở nhà 

Một cách quan trọng để kiểm tra xem điều trị huyết áp đang làm việc, hoặc chẩn đoán tăng huyết áp trầm trọng hơn, là theo dõi huyết áp tại nhà. Theo dõi áp lực máu được phổ biến rộng rãi, và không cần toa cho mua máy đo. Nói chuyện với bác sĩ về cách để bắt đầu. 

Phương pháp điều trị và thuốc

Mục tiêu điều trị huyết áp phụ thuộc vào cách được khỏe mạnh.

Mục tiêu điều trị 

140/90 mm Hg hoặc thấp hơn	Nếu là một người lớn khỏe mạnh
130/80 mm Hg hoặc thấp hơn	Nếu có bệnh thận mãn tính, bệnh tiểu đường hoặc bệnh động mạch vành hoặc có nguy cơ cao mắc bệnh động mạch vành
120/80 mm Hg hoặc thấp hơn	Nếu rối loạn chức năng tâm thất trái hay suy tim, hoặc  có bệnh thận mạn tính nặng

  

Mặc dù 120/80 mm Hg hoặc thấp hơn là huyết áp mục tiêu lý tưởng. 

Nếu là một người lớn tuổi 80 hoặc lớn tuổi hơn và huyết áp là rất cao, bác sĩ có thể đặt ra mục tiêu mục tiêu huyết áp là hơi cao hơn 140/90 mm Hg. 

Thay đổi lối sống có thể đi một chặng đường dài hướng tới việc kiểm soát huyết áp cao. Nhưng đôi khi thay đổi lối sống là không đủ. Ngoài chế độ ăn uống và tập thể dục, bác sĩ có thể khuyên nên dùng thuốc hạ huyết áp. Những loại thuốc bác sĩ kê toa phụ thuộc vào giai đoạn tăng huyết áp và liệu cũng có vấn đề y tế khác. 

Các loại thuốc để điều trị huyết áp cao 

Thuốc lợi tiểu thiazide. Thuốc lợi tiểu, là thuốc có hành động thận để giúp cơ thể loại bỏ muối và nước, giảm thể tích máu. Thuốc lợi tiểu thiazide thường là đầu tiên, nhưng không phải là duy nhất sự lựa chọn trong các loại thuốc tăng huyết áp. Nếu uống thuốc lợi tiểu huyết áp và vẫn còn cao, nói chuyện với bác sĩ về việc thêm một hoặc thay thế một loại thuốc đang dùng với một thuốc lợi tiểu.

Beta blockers. Những thuốc này làm giảm khối lượng công việc trên tim  và mở các mạch máu, khiến trái tim đập chậm hơn và với lực lượng ít hơn. Khi một mình, thuốc chẹn beta không làm việc trong người da đen hoặc cũng như ở người cao tuổi, nhưng chúng có hiệu quả khi kết hợp với một thuốc lợi tiểu thiazide.

Men chuyển angiotensin (ACE) ức chế. Những loại thuốc giúp thư giãn các mạch máu bằng cách ngăn chặn sự hình thành của một hóa chất tự nhiên thu hẹp mạch máu.

Angiotensin II recepxor blockers. Những loại thuốc giúp thư giãn các mạch máu bằng cách ngăn chặn các hành động - không phải sự hình thành của một hóa chất tự nhiên thu hẹp mạch máu.

Chẹn kênh canxi. Những loại thuốc giúp thư giãn các cơ bắp của các mạch máu. Một số làm chậm nhịp tim. Chẹn kênh canxi có thể làm việc tốt hơn cho người da đen và người lớn tuổi hơn chất ức chế ACE hoặc chẹn beta một mình. Một lời cảnh báo cho những người yêu bưởi. Nước bưởi tương tác với một số thuốc chẹn kênh canxi, tăng nồng độ trong máu của thuốc và có nguy cơ cao hơn về tác dụng phụ. Nói chuyện với bác sĩ hoặc dược sĩ nếu quan tâm về sự tương tác.

Thuốc ức chế renin. Aliskiren (Tekturna) làm chậm sự sản xuất renin, một loại enzyme được sản xuất bởi thận bắt đầu một chuỗi các bước hóa chất làm tăng huyết áp. Tekturna hoạt động bằng cách giảm khả năng của renin để bắt đầu quá trình này.

Nếu đang gặp sự cố đạt được mục tiêu huyết áp với sự kết hợp của các loại thuốc trên, bác sĩ có thể kê toa: 

Alpha blockers. Những thuốc này làm giảm xung thần kinh đến mạch máu, làm giảm các tác động của hóa chất tự nhiên gây mạch máu hẹp.

Alpha - beta blockers. Ngoài việc giảm xung thần kinh đến mạch máu, thuốc chẹn alpha - beta làm chậm nhịp tim để giảm lượng máu cần phải được bơm qua các mạch.

Những loại thuốc này ngăn chặn hệ thống báo hiệu thần kinh tới não. Để làm tăng nhịp tim và thu hẹp các mạch máu.

Thuốc giãn mạch. Những thuốc này làm việc trực tiếp trên cơ ở thành động mạch, ngăn chặn các cơ thắt chặt và các động mạch thu hẹp.

Khi huyết áp kiểm soát, bác sĩ có thể cho aspirin hàng ngày để giảm nguy cơ rối loạn tim mạch.

Để giảm số lượng các liều thuốc hàng ngày cần, bác sĩ có thể quy định một sự kết hợp của thuốc liều thấp hơn liều lượng của thuốc duy nhất. Trong thực tế, hai hoặc nhiều loại thuốc huyết áp thường xuyên làm việc tốt hơn so với một. Đôi khi việc tìm kiếm các thuốc hiệu quả nhất hoặc sự kết hợp của các loại thuốc là một vấn đề. 

Thay đổi lối sống để điều trị huyết áp cao 

Ngoài việc bác sĩ kê toa thuốc để điều trị huyết áp cao, sẽ cần phải thay đổi lối sống để giảm huyết áp. Những thay đổi này thường bao gồm chế độ ăn uống lành mạnh với ít muối (các phương pháp tiếp cận chế độ ăn uống để Stop Hypertension, hoặc DASH), tập thể dục nhiều hơn, bỏ hút thuốc và giảm cân. 

Chống tăng huyết áp: Khi huyết áp khó kiểm soát

 

Nếu huyết áp vẫn "cứng đầu" cao mặc dù uống ít nhất ba loại khác nhau của thuốc tăng huyết áp, một trong số đó phải là một lợi tiểu, có thể có khả năng bệnh tăng huyết áp kháng. Chống tăng huyết áp là huyết áp kháng với điều trị. Những người đã kiểm soát huyết áp cao nhưng đang dùng bốn loại thuốc cùng một lúc để đạt được kiểm soát cũng được xem là có khả năng bệnh tăng huyết áp kháng. 

Có khả năng bệnh tăng huyết áp kháng không có nghĩa là huyết áp sẽ không bao giờ thấp hơn. Trong thực tế, nếu và bác sĩ có thể nhận biết những gì đằng sau liên tục tăng huyết áp, có một cơ hội tốt có thể đáp ứng mục tiêu với sự giúp đỡ của việc điều trị hiệu quả hơn. 

Bác sĩ hoặc các chuyên gia tăng huyết áp có thể đánh giá liệu các loại thuốc và liều lượng đang dùng cho bệnh tăng huyết áp là thích hợp. Có thể có để điều chỉnh thuốc  để đến với sự kết hợp hiệu quả nhất và liều lượng. 

Ngoài ra, bác sĩ có thể xem xét loại thuốc đang dùng cho các điều kiện khác. Một số loại thuốc, thực phẩm hoặc bổ sung có thể làm trầm trọng thêm bệnh tăng huyết áp hoặc thuốc ngăn ngừa tăng huyết áp do làm việc hiệu quả. Hãy cởi mở và trung thực với bác sĩ về tất cả các loại thuốc hoặc chất bổ sung có. 

Nếu không dùng thuốc tăng huyết áp theo chỉ dẫn chính xác, huyết áp có thể phải trả giá. Nếu bỏ qua liều bởi vì không có khả năng, bởi vì có tác dụng phụ hoặc đơn giản chỉ vì quên uống thuốc, hãy nói chuyện với bác sĩ về các giải pháp. Không thay đổi điều trị  mà không có hướng dẫn của bác sĩ. 

Phong cách sống và biện pháp khắc phục

Thay đổi lối sống có thể giúp  kiểm soát và ngăn ngừa huyết áp cao, ngay cả khi đang dùng thuốc huyết áp. Đây là những gì có thể làm: 

Ăn thực phẩm lành mạnh. Hãy thử các phương pháp tiếp cận chế độ ăn uống để dừng chế độ ăn uống (DASH) Tăng huyết áp, trong đó nhấn mạnh trái cây, rau, ngũ cốc và thực phẩm từ sữa ít chất béo. Nhận được rất nhiều kali, giúp có thể ngăn ngừa và kiểm soát huyết áp cao. Ăn ít chất béo bão hòa và chất béo tổng.

Giảm muối trong chế độ ăn uống. Mặc dù 2.400 milligrams (mg) của natri một ngày là giới hạn cho người lớn khỏe mạnh, hạn chế lượng natri đến 1.500 mg / ngày sẽ có một hiệu ứng ấn tượng hơn trên huyết áp. Trong khi có thể làm giảm lượng muối ăn bằng cách hạ bớt muối thêm vào, cũng nên chú ý đến lượng muối có trong các loại thực phẩm chế biến ăn, như súp đóng hộp hoặc đông lạnh.

Duy trì một trọng lượng khỏe mạnh. Nếu đang thừa cân, thậm chí mất 2,3 kg có thể hạ thấp huyết áp .

Tăng hoạt động thể chất. Thường xuyên hoạt động thể chất có thể giúp giảm huyết áp  và giữ cho cân nặng dưới sự kiểm soát. Phấn đấu ít nhất 30 phút hoạt động thể chất mỗi ngày.

Hạn chế uống rượu. Ngay cả khi đang khỏe mạnh, rượu có thể làm tăng huyết áp. Nếu  chọn để uống rượu, vừa phải - lên đến một ly một ngày cho phụ nữ và tất cả mọi người trên 65 tuổi, và hai ly một ngày đối với nam giới.

Không hút thuốc. Thuốc lá làm tổn thương thành mạch máu và tăng tốc quá trình xơ cứng động mạch. Nếu hút thuốc, hãy hỏi bác sĩ để giúp bỏ thuốc lá.

Quản lý căng thẳng. Giảm căng thẳng càng nhiều càng tốt. Thực hành kỹ thuật lành mạnh đối phó, chẳng hạn như thư giãn cơ bắp và hít thở sâu. Nhận được rất nhiều giấc ngủ có thể giúp đỡ.

Theo dõi huyết áp ở nhà. Theo dõi huyết áp có thể giúp giữ các tính toán gần hơn về áp lực máu, nếu thuốc phù hợp và thậm chí cảnh báo và để biết tiềm năng. Nếu huyết áp được kiểm soát khi theo dõi huyết áp tại nhà, có thể ít gặp bác sĩ. 

Tập thư giãn hoặc thở sâu chậm. Thực hành thở sâu, chậm để giúp thư giãn. Có một số thiết bị sẵn có thể giúp hướng dẫn hơi thở để thư giãn, tuy nhiên, đó là vấn đề liệu những thiết bị này có một tác động đáng kể vào việc giảm huyết áp.

Thay thế thuốc

Mặc dù chế độ ăn uống và tập thể dục là những chiến thuật tốt nhất để giảm huyết áp, một số chất bổ sung cũng có thể giúp làm giảm. Chúng bao gồm: 

- Alpha-linolenic acid (ALA).

- Canxi.

- Ca cao.

- Dầu gan cá tuyết.

- Coenzyme Q10.

- Omega - 3 fatty acid.

- Tỏi.

Trong khi tốt nhất là bao gồm những chất bổ sung trong chế độ ăn uống như các loại thực phẩm, cũng có thể uống thuốc bổ sung hoặc viên nang. Nói chuyện với bác sĩ  trước khi thêm bất kỳ những bổ sung để điều trị huyết áp. Một số bổ sung có thể tương tác với thuốc men, gây ra tác dụng phụ có hại, chẳng hạn như là một nguy cơ chảy máu tăng có thể gây tử vong. 

Cũng có thể thực hành các kỹ thuật thư giãn, chẳng hạn như yoga hay hít thở sâu, giúp  thư giãn và giảm mức độ căng thẳng. Những thực hành có thể tạm thời làm giảm huyết áp. 

Đối phó và hỗ trợ

Huyết áp cao không phải là một vấn đề có thể điều trị và sau đó bỏ qua. Đó là một điều kiện cần để quản lý cho phần còn lại của cuộc đời. Để giữ cho huyết áp kiểm soát: 

Uống thuốc đúng cách. Nếu tác dụng phụ hoặc chi phí gây ra vấn đề, không ngừng dùng thuốc. Hãy hỏi bác sĩ về các tùy chọn khác.

Lịch trình thăm bác sĩ thường xuyên. Phải mất một nỗ lực để điều trị huyết áp thành công cao. Bác sĩ không thể làm điều đó một mình. Làm việc với bác sĩ để mang lại huyết áp đến một mức độ an toàn và giữ nó ở đó.

Thông qua những thói quen lành mạnh. Ăn thức ăn lành mạnh, giảm cân quá mức và nhận được thường xuyên hoạt động thể chất. Hạn chế uống rượu. Nếu hút thuốc, bỏ thuốc lá.

Quản lý căng thẳng. Nói không với nhiệm vụ bổ sung, phát hành suy nghĩ tiêu cực, duy trì mối quan hệ tốt và vẫn kiên nhẫn và lạc quan.

Gắn bó với thay đổi lối sống có thể khó khăn, đặc biệt là nếu không nhìn thấy hoặc cảm thấy bất cứ triệu chứng của tăng huyết áp. Nếu cần động lực, nhớ những rủi ro không kiểm soát được bệnh tăng huyết áp. Nó có thể giúp đỡ để tranh thủ sự hỗ trợ của gia đình và ban bè.

Bài "Tăng huyết áp - Cao huyết áp - Bệnh lý tim mạch máu"
Theo Dieutri.vn

Bệnh cao huyết áp

Huyết áp là gì?

Huyết áp là áp lực máu cần thiết tác động lên thành động mạch nhằm đưa máu đến nuôi dưỡng các mô trong cơ thể. Vậy, huyết áp là thứ phải tồn tại đương nhiên trong cơ thể con người giống như áp lực nước trong lòng mương, ống nước…

Huyết áp thể hiện bằng hai chỉ số:

- Huyết áp tối đa (còn gọi là huyết áp tâm thu hoặc ngắn gọn là số trên), bình thường từ 90 đến 139 mm Hg (đọc là milimét thuỷ ngân).

- Huyết áp tối thiểu (còn gọi là huyết áp tâm trương hoặc ngắn gọn là số dưới), bình thường từ 60 đến 89 mm Hg.

Mỗi người phải luôn biết và nhớ hai chỉ số huyết áp của mình!

Tăng huyết áp là gì?

Huyết áp tăng dần theo tuổi nhưng khi tăng tới mức gây nguy hại cho cơ thể mà ở mức này việc chữa trị có lợi hơn là hại thì gọi là tăng huyết áp.

Tất cả sách giáo khoa và các hướng dẫn điều trị tăng huyết áp trên thế giới đều chọn ngưỡng gọi là tăng huyết áp đối với người từ 18 tuổi trở lên là khi người đó có ít nhất một trong hai số huyết áp  sau: (1) huyết áp tối đa >/= (đọc là lớn hơn hoặc bằng) 140 mm Hg và (2) huyết áp tối thiểu >/= 90 mm Hg. Như vậy, nếu con số huyết áp là 150/80, 130/100 hoặc 150/90 mm Hg sau nhiều lần đo thì gọi là tăng huyết áp.

Một cách đầy đủ, tăng huyết áp là một hội chứng tim mạch tiến triển được khẳng định khi: (1) huyết áp đo tại cơ sở y tế >/= 140/90 mm Hg hoặc khi đo tại nhà và khi theo dõi huyết áp lưu động 24 giờ >/= 135/85 mm Hg hoặc (2) huyết áp không tăng nhưng có bằng chứng tăng huyết áp như đang dùng thuốc hạ huyết áp hoặc có biến chứng như bệnh tim do tăng huyết áp, tai biến mạch máu não. 

Từ gọi thông dụng nhưng không đúng.

Các vùng miền có các cách gọi khác nhau về tăng huyết áp như tăng xông, cao máu, lên máu, cao áp huyết.

Tăng huyết áp có triệu chứng không và nguy hiểm như thế nào?

Triệu chứng.

Phần lớn tăng huyết áp không có triệu chứng. Các dấu hiệu nhức đầu, chóng mặt, choáng váng, buồn nôn, mửa, mỏi mệt…không phải là biểu hiện chỉ của mỗi tăng huyết áp. 

Khi có triệu chứng tăng huyết áp, thường lúc này đã là biến chứng hoặc tình trạng tăng huyết áp đã nặng. 

Mối nguy hiểm.

Tác hại của tăng huyết áp (biến chứng tăng huyết áp) xảy ra chủ yếu ở tim, não, thận, mắt, mạch máu.

1. Tại tim, tăng huyết áp gây:

§   Tim lớn (lâu ngày gây suy tim).

§   Bệnh mạch vành gồm thiếu máu cơ tim im lặng, cơn đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim và đột tử do tim.

Hình 2. Biến chứng nhồi máu cơ tim do tăng huyết áp (nơi có mũi tên)

2. Tại não, tăng huyết áp gây:

§   Cơn thiếu máu não thoáng qua.

§  Suy giảm nhận thức  và sa sút trí tuệ.

§   Đột quỵ (tai biến mạch máu não) gồm nhồi máu não (nhũn não) và xuất huyết não (chảy máu não, đứt mạch máu não).

§   Bệnh não do tăng huyết áp (nôn mửa, chóng mặt, co giật, hôn mê…).

Hình 3. Tắc hoặc vỡ bất cứ mạch máu não nào đều là một trong những biến chứng  của tăng huyết áp tại não.

3. Thận: gây bệnh thận giai đoạn cuối và cuối cùng là suy thận.

Hình 4. Tổn thương mạch máu thận, cuối cùng gây bệnh thận giai đoạn cuối do tăng huyết áp (chỗ có mũi tên).

4. Mắt: gây mờ mắt, mù gọi là bệnh lý võng mạc do tăng huyết áp.

Hình 5. Bệnh võng mạc do tăng huyết áp, hậu quả là mù (chỗ có mũi tên).

5. Mạch máu: tăng huyết áp gây phồng lóc động mạch chủ, vữa xơ động mạch, viêm tắc động mạch chân.

Hình 6. Động mạch xơ cứng, dày lên do tăng huyết áp, hậu quả là huyết áp càng tăng… (chỗ có mũi tên).

Tất cả biến chứng này: (1) về mặt sức khỏe làm bệnh nặng dần, tàn tật nhiều (62% đột quỵ và 49% đau thắt ngực do tăng huyết áp) và gây chết hoặc đột ngột hoặc từ từ hoặc chết sớm (tăng huyết áp gây giảm thọ từ 10 đến 20 năm); còn (2) về mặt tài chính thì làm tăng chi phí.

Tại sao gọi tăng huyết áp là "Kẻ giết người thầm lặng"?

Tiến triển tự nhiên tăng huyết áp như sau: vào độ 10-30 tuổi, huyết áp bắt đầu tăng, đầu tiên là tăng cung lượng tim, dần dần tăng huyết áp sớm vào tuổi 20-40 (lúc này lực kháng ở mạch máu ngoại vi nổi trội, có cơn huyết áp tăng nhưng người bị không biết) rồi đến tăng huyết áp thực sự ở tuổi 30-50 và cuối cùng là tăng huyết áp có biến chứng vào độ 40-60 tuổi. Tăng huyết áp tiến triển âm thầm trong 15-20 năm đầu; người bị tăng huyết áp vẫn sống và làm việc bình thường trong khi bệnh đang huỷ hoại cơ thể dần dần, gây ra cái chết gặm nhấm, cái chết huỷ hoại hoặc cái chết tức tưởi. Do đó, các nhà tim mạch học gọi tăng huyết áp là kẻ giết người thầm lặng.

Nguyên nhân tăng huyết áp

1. Tăng huyết áp không rõ nguyên nhân (còn gọi là tăng huyết áp vô căn hoặc tiên phát, nguyên phát): 90%-95%.

2. Tăng huyết áp có nguyên nhân (tăng huyết áp thứ phát, mắc phải): 5%-10%.

Điểm khác biệt là tăng huyết áp có nguyên nhân thì chữa triệt để được, ví dụ tăng huyết áp do hẹp động mạch thận thì sau khi nong động mạch hẹp, huyết áp bình thường trở lại, không phải uống thuốc lâu dài.

Phát hiện tăng huyết áp như thế nào?

Chỉ bằng cách đi khám và đo huyết áp tại các cơ sở y tế.

Hình 7. Đo huyết áp tư thế ngồi bằng huyết áp kế thuỷ ngân hiện nay là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán tăng huyết áp.

Thông thường phải qua vài đợt khám trong 1-2 tháng mới xác định được tăng huyết áp bởi gắn một chẩn đoán tăng huyết áp cho một người đồng nghĩa gắn một trách nhiệm sức khoẻ suốt đời cho người đó.

Đo huyết áp ít nhất mỗi năm một lần khi bình thường và khi cảm thấy trong người khó chịu như chóng mặt, nhức đầu không giải thích được, uể oải.

Những ai dễ bị tăng huyết áp?

Đó là người:

- Tuổi càng cao càng dễ bị tăng huyết áp: 3,3% ở độ 18-29 tuổi; 13,2% ở độ 30-39 tuổi; tăng dần đến 51% ở độ 60-74 tuổi; trung bình cứ tăng 10 tuổi thì tỷ lệ tăng huyết áp 5%. 

- Nam giới hoặc phụ nữ sau mãn kinh.

- Có cha mẹ, anh chị em ruột bị tăng huyết áp.

- Uống rượu nhiều: ai uống hơn 60 g cồn mỗi ngày thì bị dễ tăng huyết áp gấp 1,5 lần người không uống.

- Béo phì.

- Người mắc một số bệnh nội khoa như rối loạn mỡ máu, đái tháo đường týp 2, hội chứng chuyển hoá.

Chữa trị tăng huyết áp như thế nào?

Hai biện pháp: không dùng thuốc và dùng thuốc.

1. Biện pháp không dùng thuốc, gọi là thay đổi lối sống.

§   Bỏ hoặc không hút thuốc lá:

§   Ăn thanh tịnh: ăn lạt, ăn nhiều rau, ăn đủ lượng kali, ăn nhiều cá, ăn ít mỡ động vật.

Hình 8. Để phòng chống tăng huyết áp và khoẻ mạnh, nên ăn nhiều rau, cá.

§   Uống rượu bia ít và điều độ.

§   Giữa cân nặng chuẩn.

§   Rèn luyện thể lực mức độ trung bình: mỗi ngày 30-45 phút, tuần 180 phút như đi bộ nhanh (7 km/giờ), đi xe đạp nhanh, chạy, chơi bóng bàn.

Hình 9. Đi bộ nhanh, một cách phòng chống tăng huyết áp đơn giản và hiệu quả.

§   Giữ bình thản.

Biện pháp thay đổi lối sống do người bệnh thực hiện.

2. Biện pháp dùng thuốc.

Hiện nay có khoảng 300 loại thuốc chữa tăng huyết áp khác nhau và thầy thuốc sẽ căn cứ bệnh trạng cụ thể mà lựa chọn thuốc phù hợp nhất cho từng người. Mỗi viên thuốc có một số phận! Người bệnh không nên ỷ lại vào thuốc mà xem nhẹ hiệu quả thay đổi lối sống.

Biện pháp dùng thuốc do thầy thuốc đảm nhận, người bệnh tuyệt đối không tuỳ tiện điều chỉnh!

Biện pháp không dùng thuốc là cách thức chữa trị đầu tiên, bổ trợ và song hành với cách chữa bằng thuốc.

Nơi chữa trị.

Do tính chất mạn tính, tốt nhất người bệnh nên chữa trị tại nơi mình cư trú. Đợt cấp thời, người bệnh chữa trị nội trú tại các cơ sở y tế chuyên khoa; sau đó tiếp tục chữa trị ngoại trú.

Lợi ích và thời gian chữa trị?

Chữa trị làm giảm tối đa các biến chứng do tăng huyết áp, giảm chi phí và kéo dài tuổi thọ. Chữa trị càng sớm càng tốt!

Chữa trị tăng huyết áp là lâu dài.

Không có khái niệm khỏi bệnh tăng huyết áp trừ phi những tăng huyết áp thứ phát như tăng huyết áp do hẹp động mạch thận, nong được động mạch hẹp thì hết tăng huyết áp.

Liệu chữa khỏi tăng huyết áp không?

Chỉ có khái niệm đã khống chế được tăng huyết áp vì đây là bệnh kéo dài trừ phi tăng huyết áp mắc phải thì chữa khỏi.

Khi nào huyết áp xuống tới mức an toàn?

Khi con số tăng huyết áp < (đọc là nhỏ hơn) 140/90 mm Hg thì gọi là điều trị ổn, lúc này mối nguy hiểm đã giảm nhiều. Ngưỡng này cao thấp tuỳ bệnh kèm theo cụ thể, ví dụ đái tháo đường và bệnh thận giai đoạn cuối thì ngưỡng an toàn là <130/80 mm Hg.

Làm sao để chữa trị tăng huyết áp đạt mức tối ưu.

Kiên trì thay đổi lối sống và tuân thủ thầy thuốc!

    Hãy hỏi thầy thuốc khi có bất cứ thắc mắc và khó chịu nào về bệnh tật. Liên tục tìm hiểu về tăng huyết áp để việc chữa trị tốt hơn (qua thầy thuốc, phương tiện truyền thông: sách báo, tivi, đài). Người bệnh và thầy thuốc thân tình với nhau thì việc khống chế tăng huyết áp tốt hơn.

Nhưng sai lệch thường gặp trong khi chữa trị tăng huyết áp

1.  Không chữa trị.

2.  Tự chữa trị:

§   Tự mua thuốc.

§   Chữa theo lời bày biểu.

§   Dùng thuốc nam, thuốc không rõ nguồn gốc và tính xác thực.

3. Chữa trị không chuẩn mực:

§   Dùng đơn thuốc cũ.

§   Mượn và cho mượn đơn thuốc.

§   Ngưng thuốc khi cảm giác khoẻ hoặc cho rằng bệnh đã khỏi.

§   Tự dùng thuốc khi thấy: mệt, chóng mặt hoặc huyết áp "lên". 

Hậu quả của những sai lệch này là:

1.       Người bệnh ngộ nhận là mình đang được chữa trị đúng cách.

2.       Tạo ra bệnh do thuốc như tai biến do thuốc

Hệ luỵ là tăng huyết áp ngày càng nặng nề, chết người, phí tổn và mất lòng tin ở tiến bộ y học tim mạch.

Phòng ngừa tăng huyết áp

Thực hiện lối sống khoẻ mạnh.

Mỗi người, hàng năm hãy đi đo tăng huyết áp ít nhất một lần và nhớ con số tăng huyết áp của mình!

Tóm lại, tăng huyết áp là bệnh lý rất phổ biến, tiến triển âm thầm và liên tục, rút ngắn tuổi thọ 10-20 năm, gây chết người. Việc chữa trị là lâu dài, hiệu quả, an toàn và tiết kiệm nhất.

Các nhóm thuốc thường dùng trong bệnh cao huyết áp

1. Thuốc lợi tiểu nhóm thiazide: các loại như hydrochlorothiazide (tên thương mại thông dụng là Apo-hydro 25 mg) và indapamide 1,5 mg (Natrilix SR 1,5 mg).

2. Thuốc ức chế thụ thể giao cảm bêta: các loại thường dùng như atenolol (tên thương mại thông dụng là Atenolol®Stada 25 mg), bisoprolol 5 mg, carvedilol 12,5 mg.

3. Thuốc ức chế men chuyển dạng angiotensin: như captopril (tên thương mại thông dụng là Captopril, Captopril ®Stada 25 mg), enalapril (Enalapril ®Stada 10 mg), perindopril (Coversyl 4 mg).

4. Thuốc ức chế thụ thể angiotensin II: như losartan 25 mg, telmisartan 40 mg.

5. Thuốc chẹn kênh canxi tác dụng kéo dài: như amlodipin  Amlodipin®Stada 10 mg), nifedipine 30 mg.

Phải làm gì khi thấy cơ thể bất an?

Hãy hỏi thầy thuốc mà mình tin tưởng. Tuyệt đối không tự ý điều chỉnh như ngừng thuốc, tăng thuốc.

Mong rằng người đọc thấy được tăng huyết áp nguy hiểm như thế nào và dũng cảm chữa trị để sống yên vui hơn, kéo dài tuổi thọ, chứng kiến con cháu thành đạt. Với người khoẻ mạnh, hàng năm hãy đi đo tăng huyết áp và nhớ con số huyết áp của mình.

Những vướng mắc có thể xảy ra

Bệnh biểu hiện ra làm sao?
Gầy mà sao cũng bị tăng huyết áp?	Tăng huyết áp là bệnh chưa rõ nguyên nhân, do nhiều yếu tố phức tạp chi phối; vì vậy, mập thì dễ bị nhưng gầy vẫn mắc tăng huyết áp như thường, không phải “dư máu” thì mới bệnh đâu.
Tăng huyết áp là bệnh lây hay là di truyền?	Tăng huyết áp là bệnh “lây” từ đời sống hiện đại, đây là “cái giá phải trả” của nền văn minh. Bệnh có căn nguyên di truyền khoảng 30%; ai có cha, mẹ hoặc cả hai bị tăng huyết áp thì khả năng bị bệnh này cao gấp đôi người có cha mẹ bình thường.
Tăng huyết áp có thực sự là “thầm lặng” không?	Thực tế, tăng huyết áp có gây nhức đầu vùng chẩm lúc mới ngủ dậy, sau vài giờ thì tự hết-đây là dấu hiệu tăng huyết áp sớm nhất; các dấu hiệu khác có thể là chóng mặt, choáng váng, khó ngủ, lừng khừng, mệt mỏi, liệt dương (chiếm 10% đàn ông tăng huyết áp). Tuy nhiên, đây không phải là dấu hiệu chỉ có trong tăng huyết áp mà còn gặp ở vô số bệnh khác; vì vậy, phải khẳng định rằng tăng huyết áp tiến triển thầm lặng và lúc người bệnh biết tăng huyết áp thì thường đã nặng hoặc có biến chứng.
Thế nào là tăng huyết áp?
Con số huyết áp tối ưu?  Tăng huyết áp một số, tăng hai số là ra làm sao? Huyết áp độ 1, độ 2 là thế nào?	Huyết áp tối ưu là <115/75 mm Hg. Tăng huyết áp một số là chỉ tăng huyết áp tối đa hoặc tối thiểu mà thôi còn tăng hai số là tăng cả tâm thu lẫn tâm trương. Xếp loại huyết áp theo Tổ chức Y tế Thế giới và Hội Tăng huyết áp Quốc tế cho người từ 18 tuổi trở lên, năm 2003. Xếp loại Huyết áp tối thiểu,  mm Hg   Huyết áp tối đa, mm Hg   Bình thường   < 89 và < 139   Tăng huyết áp Độ 1 90-99 hoặc 140-159   Độ 2 100-109 hoặc 160-179   Độ 3 >/=110 hoặc >/=180
Có thể tự mình chẩn đoán được tăng huyết áp không?	Được, với điều kiện có y cụ chuẩn, đã tập huấn đo, tuân thủ quy trình đo.
Sao khám tăng huyết áp mà lâu lỉ thế?	Khi khám bệnh nhân tăng huyết áp, nhất là lần khám đầu tiên, bác sỹ phải làm các công việc sau: (1) khẳng định có tăng huyết áp hay không?; (2) hỏi kỹ quá trình bệnh, cha mẹ, các thói quen ăn uống, sinh hoạt, công việc để tìm các thứ mà y học gọi là yếu tố nguy cơ của tăng huyết áp; (3) truy tìm bằng chứng tác hại do tăng huyết áp, y học gọi là tổn thương cơ quan đích, thông qua khám tim; đo vòng bụng, cân nặng; soi đáy mắt và các xét nghiệm như đo điện tim, mỡ máu, creatinin máu, đạm trong nước tiểu rồi siêu âm tim, mạch; (4) tìm xem tăng huyết áp này có nguyên nhân hay không và (5) nói cho người bệnh về bệnh và cách chữa trị, gọi mỹ miều là giáo dục sức khoẻ.
Chữa thì được gì?
Chữa tăng huyết áp thì khác gì cụ thể so với không chữa?	Trước hết, phải khẳng định rằng không chữa thì chết đột ngột, chết sớm hoặc chết từ từ; tất cả đều tốn kém và vô ích (một ca nong vành do biến chứng tăng huyết áp hiện nay ước tính 30-50 triệu đồng và sau đó vẫn phải tiếp tục chữa tăng huyết áp). Khi hạ huyết áp xuống được ngưỡng an toàn thì: (1) giảm được đột quỵ 35%-40%; (2) giảm nhồi máu cơ tim 20%-25%; (3) giảm suy tim >50% và giảm tử vong 14% chết do đột quỵ và 26% chết do bệnh mạch vành. Thậm chí, chỉ cần giảm 5 mm Hg huyết áp tâm trương trong cộng đồng thì giảm được 14% tử vong chung do đột quỵ, 9% tử vong do bệnh mạch vành và 7% chết do mọi nguyên nhân.
Cách chữa tăng huyết áp.
Sao bắt ăn nhạt, khổ thế? Lượng muối thực sự cần hàng ngày là bao nhiêu?	Ăn mặn thì dễ bị tăng huyết áp; ăn lạt thì giúp điều trị tăng huyết áp dễ dàng hơn-đây là một trong những cách gọi mỹ miều là thay đổi lối sống. Thực ra, mỗi ngày cơ thể người lớn chỉ cần 0,5 g muối biển (một muỗng canh tương đương 6 g muối). Nên ăn < 6 g muối mỗi ngày. Ăn lạt dần dà sẽ quen và còn thấy thú nữa, đã không “khát nước” mà còn đỡ tốn tiền thuốc! Bản thân thực phẩm tự nhiên đã có muối; vậy, để ăn lạt hiệu quả thì chớ nêm, chớ thêm mắm, nước chấm, thậm chí bột ngọt trong bữa ăn.
Tôi có sao đâu mà phải uống thuốc?	Bệnh vốn thầm lặng, thấy “bình thường” nhưng cơ thể thì không bình thường. Dùng thuốc trong tăng huyết áp là “lợi ích nhãn tiền”.
Chỉ chữa tăng huyết áp khi lên cơn thôi chứ!	Sai! Khi có cơn tăng huyết áp, tức thường là bệnh đã để trễ (có 7% cơn tăng huyết áp xảy ra ở người không biết mình bị tăng huyết áp trước đó). Chữa tức thời chỉ là giảm biến chứng cấp thôi, sau đó là phải chữa trị lâu dài.
Bệnh tôi khỏi rồi, không phải uống thuốc nữa!	Không có khái niệm khỏi! Đúng là sau vài tuần dùng thuốc, người bệnh cảm giác khoẻ khoắn nhưng nếu ngưng thuốc thì trước sau gì huyết áp cũng tăng trở lại, đó là chưa kể các mối hại do hành vi nguy hiểm này gây ra.
Đó chỉ là thuốc lợi tiểu, không phải thuốc hạ huyết áp!	Không đúng. Gọi là thuốc lợi tiểu là theo cách thuốc tác động lên cơ thể. Thực ra, thuốc lợi tiểu chữa tăng huyết áp rất hợp lý về độ an toàn, tính hợp tác với thuốc chữa tăng huyết áp khác và giá thành. Đây là nhóm thuốc được cổ xuý dùng, nhất là với người chật vật tiền nong.
Huyết áp tôi lên thì tôi cần phải uống thuốc gì?	Thứ nhất, phải đo chính xác xem có lên thực sự hay không? Thứ hai, phải thông báo ngay với bác sỹ của mình con số huyết áp để họ giúp giải quyết. Thứ ba là đừng quá lo nếu huyết áp xê dịch chút ít mà cơ thể vẫn bình thường. Chỉ nên lo và xử lý ngay khi con số >/= 220/110 mm Hg; lúc này, có thể ngậm dưới lưỡi 12,5-25 mg captopril (mua theo đơn từ trước, ½ -1 viên captopril 25 mg) và sau đó gọi cho bác sỹ.
Tại sao chỉ có uống mà không tiêm thuốc cho nhanh?	Thuốc chủ lực điều trị tăng huyết áp là thuốc uống và uống ít lần, tí thuốc thì càng tốt; chỉ khi cấp cứu cơn tăng huyết áp thì mới tiêm. Chữa tăng huyết áp là cách chữa “chậm mà chắc”!
Uống hoài thì lờn thuốc, sau lấy gì chữa?	Đúng là có thuốc bị lờn như thuốc lợi tiểu nhưng đã có cách khắc phục; hơn nữa, y học tiến bộ từng sát na, đừng lo lắng kéo huyết áp lại lên!
Uống thuốc hạ huyết áp nhiều quá lỡ nó tuột luôn thì sao?	Không tuột đâu, yên tâm. Nhờ thuốc uống hàng ngày mà huyết áp giảm xuống mức an toàn và giữ ổn định với lượng thuốc bác sỹ kê cho uống. Không uống thuốc thì ngược lại là đằng khác!
Thuốc này hay lắm, uống đi!	Mỗi người thích hợp với một loại thuốc, chả ai giống ai cả, cứ xem chuyện vợ chồng mà so sánh. Xin chớ bày biểu!
Tôi có bị nhiễm mỡ máu đâu mà bác sỹ cho tôi uống mỗi chiều một viên?	Các nghiên cứu hiện nay chứng minh việc dùng thuốc chống mỡ máu (cụ thể là nhóm statin như atorvastatin, simvastatin) cho người bệnh tăng huyết áp là có lợi, giúp chữa trị và phòng ngừa biến chứng tăng huyết áp tốt hơn. việc thầy thuốc dùng là đúng, xin đừng nhìn vào chỉ số mỡ máu mà nghi ngờ năng lực thầy thuốc!
Tuyệt đối không được uống rượu bia khi bị tăng huyết áp!	Không đúng. Vẫn làm một xị đế được nếu huyết áp đã ổn định (tính ra bia là 720 mL, rượu vang là 300 mL). Như vậy, vị nào có bạn nhậu thì yên tâm không bỏ hoặc mất bạn!
Ăn nhiều rau, khổ thế; đi tu quách! Hiệu quả thay đổi lối sống thế nào?	“Bệnh từ miệng sinh ra” rất đúng với tăng huyết áp. Thời nguyên thuỷ, không có tăng huyết áp. Đây là căn bệnh của thời đại! Không dễ tu đâu, phải có “duyên” cơ. Ăn nhiều rau giảm được 8-14 mm Hg, không những đỡ tốn tiền thuốc mà còn giảm mắc “bệnh thức ăn” nữa, một công đôi chuyện, rất tuyệt! Với người béo, ước tính giảm mỗi một kg cân nặng thì giảm được 0,32 mm Hg. Ăn lạt giảm được 2-8 mm Hg. Giảm uống rượu thì huyết áp giảm 2-4 mm Hg. Tập thể dục điều độ giảm được 5-15 mm Hg. Cứ so sánh, giảm được 2 mm Hg thì khả năng đột quỵ giảm 15% và bệnh mạch vành giảm 6% thì thấy cách thay đổi lối sống rất đáng quý!
Chỉ số khối cơ thể là gì?	Chỉ số khối cơ thể là một cách đánh giá tình trạng sức khoẻ dinh dưỡng và tim mạch, tính như sau: lấy số kilogam cân nặng chia cho số mét chiều cao, rồi lại chia chia tiếp lần nữa; đơn vị là kg/m2. Bình thường là 18,5-25,49 kg/m2, dưới con số 18,5 kg/m2 gọi là gầy còn trên 25,49 kg/m2 gọi là béo.
Sao huyết áp lâu hạ thế?	Phải 2-4 tuần mới nâng liều thuốc lên được gấp đôi và phải 3-6 tháng thì mới hy vọng hạ được huyết áp xuống mức an toàn. Hãy kiên nhẫn!
Vậy, đã chữa tăng huyết áp sao vẫn bị biến chứng?	Đi ôtô, đã lật xe thì thường bị nặng, có khi chết; đi xe đạp, đã té thì nặng lắm là gãy tay; đi bộ mà vấp thì cũng trầy xước. Chữa tăng huyết áp giống đi bộ vậy; có uống thuốc thường xuyên thì giảm tối đa khả năng biến chứng chứ không thể loại bỏ hoàn toàn. Có gì trên đời tuyệt đối đâu?
Thuốc gây khó chịu gì?
Khó chịu với thuốc quá, bỏ thôi!	Đúng, đây gọi là tác dụng phụ, nặng hơn là tác dụng bất lợi của thuốc nhưng hãn hữu mới bị và chỉ một thời gian là hết khó chịu. Thuốc gây khó chịu nhất là thuốc ức chế men chuyển dạng angiotensin (như captopril, enalapril), gây ho 12,7% tổng số người dùng; tiếp theo là thuốc đối kháng kênh canxi (như amlodipin, felodipin) gây giãn mạch. Khi khó chịu với thuốc quá, hãy báo để bác sỹ điều chỉnh kịp thời. Ăn tiệc có bữa bị tiêu chảy thế có ai kêu ca nhiều và đòi bỏ tiệc tùng đâu?
Thuốc tây nóng, dùng thuốc nam thôi!	Đúng là thuốc tây “nóng” như gây giộp lưỡi, biếng ăn, lạt miệng, đầy bụng…những khó chịu này rồi sẽ hết sau vài tuần và người bệnh sẽ quen, giống như lúc mới đầu ăn lạt vậy. Hãy bình tĩnh cân nhắc lợi hại! Thuốc nam có thể làm giảm huyết áp tức thời chút ít, làm dễ chịu nhưng không giữ được huyết áp ở mức an toàn đâu. Đừng kỳ vọng vào thuốc “gia truyền”!
Các thuốc “đánh” nhau trong cơ thể.
Bị tăng huyết áp, lỡ bị cảm thì dùng vài viên cảm cúm được chứ?	Được nhưng phải thận trọng! Các thuốc chữa cảm hiện nay thường có thành phần gây phản ứng ngược lên cơ thể người bị tăng huyết áp, gây hại. Nên thông báo cho người bán thuốc chứng tăng huyết áp của mình; không ngoan là đi khám, chắc không phải mất thêm phí khám cảm cúm đâu!
Theo dõi tăng huyết áp.
Huyết áp ở nhà đo khác, ở chỗ bác sỹ đo khác?	Đúng vậy, đo ở chỗ bác sỹ cao hơn; thậm chí có 20% bị tăng huyết áp tại chỗ bác sỹ nhưng thực tế thì không tăng huyết áp, trường hợp này gọi là tăng huyết áp áo choàng trắng. Ngược lại, có khi đo ở chỗ bác sỹ thấp mà về nhà thì huyết áp đo cao, gọi là tăng huyết áp ẩn giấu-khái niệm còn khá mới với thế giới và Việt Nam.
Nên chọn loại huyết áp kế nào để tự đo huyết áp?	Chọn loại bán tự động đo ở cánh tay. Hiện nhiều chỗ bán máy nhưng sai đúng thì chả ai kiểm định; các máy sau dùng tốt: Omron HEM-705 CP, Omron HEM-722 C, Omron HEM-735 C, Omron HEM-713 C, Omron HEM-737 Intellisens, Omron M4, Omron MX2.
Tư thế đo huyết áp?	Đứng, ngồi hoặc nằm gì cũng được nhưng nên chọn một tư thế mà thôi. Cho dù tư thế nào thì đoạn cánh tay có băng quấn huyết áp phải đặt ngang mức tim.
Nên tin tưởng con số huyết áp đo tại nhà hay là đo ở chỗ bác sỹ? Số nào cao hơn?	Máy chuẩn, đo chuẩn thì đều tin tưởng. Huyết áp đo tại nhà thấp hơn đo tại cơ sở y tế trung bình là 13/7 mm Hg (nghĩa là số trên thấp hơn 13 mm Hg còn số dưới thấp hơn 7 mm Hg).
Tại sao cùng là tăng huyết áp mà ông bác sỹ nói khác, bà y tá lại nói khác?	Không ai nói khác cả mà tại cái “sự học” và “thời gian quý báu” dành cho người bệnh thôi. Hãy mạnh dạn hỏi người có trách nhiệm chuyên môn cao nhất!
Tiền thuốc
Nhiều tiền quá, lấy gì chữa đây?	Xe máy Trung Quốc không bền nhưng hiện nay rất thông dụng vì tiện, rẻ. Thuốc chữa bệnh tăng huyết áp cũng vậy, có khi chỉ cần 2-3 ngàn mỗi ngày là thầy thuốc tâm huyết có thể lựa được thuốc cho người bệnh. Hãy tin tưởng lương tri thầy thuốc!
Thà chết còn sướng hơn!
Ôi, chữa tăng  huyết áp khổ sở quá, để chết quách!	Cuộc sống vốn đầy bí ẩn! Sinh lão bệnh tử là quy luật. Chúng ta không chịu trách nhiệm trước khi sinh ra nhưng đầy trọng trách trong cuộc đời hiện hữu. Dũng cảm sửa chữa khuyết điểm của tạo hoá và xã hội là cách thức lợi ích nhất để giúp bản thân cảm nhận vẻ đẹp cuộc sống!

Rắc rối quá, y học!

Y học vốn phức tạp. Tiếng Việt bản thân đã “bão táp”. Thuật ngữ y học lại càng rắc rối. Ngay cả thầy thuốc cũng không am hiểu lắm ngoài chuyên khoa của mình; vì vậy, xin đừng ngại hỏi về bất cứ thắc mắc nào. Hỏi là một trong những cách giúp người bệnh và người nhà tiết kiệm chi phí, giúp sức khoẻ  tim mạch cải thiện và giảm những lo lắng vu vơ, đôi khi nguy hiểm. Ông bà từng khuyên:”Không biết thì hỏi” đó thôi!

Hãy tin tưởng thầy thuốc của mình!
Ngày mai trời lại sáng!

Bài "Cao huyết áp"
Theo Y khoa .net