BV Nhiệt đới Trung ương vừa tiếp nhận một bệnh nhân nam 58 tuổi trong tình trạng lơ mơ, co giật. Khi chụp CT sọ não, các bác sĩ thấy khoảng 50 ổ sán làm tổ bên trong.
Lòng lợn, tiết canh, rau sống "nuôi" sán não
Bệnh nhân nam 58 tuổi, ở Cao Lộc, Lạng Sơn được người
nhà đưa xuống BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương ngày 12/5 trong tình trạng
lơ mơ, xuất hiện các cơn co giật.
ThS. Nguyễn Trung Cấp, Phó trưởng khoa Cấp cứu, BV
Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết, bệnh nhân là người thường xuyên ăn
món lòng lợn tiết canh và rau sống. 4 ngày trước khi nhập viện bệnh nhân
cũng xuất hiện các cơn co giật và rơi vào trạng thái lơ mơ.
“Với hai triệu chứng điển hình trên cộng với tiểu sử
bệnh nhân là người thích ăn món lòng lợn tiết canh, rau sống, chúng tôi
nghĩ đến căn bệnh sán não nên chỉ định cho bệnh nhân chụp CT sọ não ngay
lập tức”, ThS. Cấp chia sẻ.
Tiết canh, lòng lợn là nguyên nhân gây sán não.
Không nằm ngoài dự đoán, kết quả chụp CT sọ não của
bệnh nhân cho thấy rất nhiều sán trong não. Nhìn kết quả chụp các bác sĩ
cũng phải tá hóa bởi mỗi lát cắt chụp não phát hiện 4 - 5 ổ sán não,
trong não của bệnh nhân có tới trên dưới 50 ổ sán não làm tổ.
Có thể mù mắt, tử vong
TS.BS Nguyễn Như Lâm, Trưởng khoa Vi rút - Kí sinh
trùng, BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết, phần lớn bệnh nhân nhiễm
sán não đến bệnh viện khám với biểu hiện đau đầu kéo dài, thậm chí có co
giật.
Với 2 triệu chứng này, nhiều bệnh nhân điều trị tại
tuyến dưới rất dễ bị chẩn đoán nhầm sang bệnh đau đầu, động kinh. Có
nhiều bệnh nhân điều trị nhầm ở tuyến dưới hàng tháng, thậm chí là nhiều
năm không thấy đỡ, chuyển lên tuyến trung ương, chụp cắt lớp, hình ảnh
nang sán não dễ dàng được phát hiện, bởi nang sán có kích thước khá to,
có những nang lớn từ 0,5 - 1cm.
Theo các chuyên gia y tế, có rất nhiều nguy cơ nhiễm
sán trong môi trường. Bình thường, sán có trong ruột của lợn, thậm chí
có trong ruột của người. Khi phân thải ra môi trường nếu không được xử
lý tốt, bám vào rau sống, tiết canh (do giết mổ không an toàn, trứng sán
trong phân có nguy cơ dính vào tiết canh trong quá trình chọc tiết
lợn), người nuốt phải trứng sán này trong thức ăn thì sẽ bị nhiễm ấu
trùng sán lợn.
Trứng sán vào trong cơ thể phát triển thành ấu trùng.
Ấu trùng sán lợn có khả năng xuyên qua niêm mạc đường tiêu hóa và theo
dòng máu, mạch huyết đi khắp mọi nơi trong cơ thể và cư trú ở tất cả các
hệ thống từ cơ vân đến cơ tim, cơ hoàn, não. Nang sán trú lại chỗ nào
sẽ gây bệnh ở chỗ ấy.
Một lát chụp CT não của bệnh nhân phát hiện nhiều sán đang làm tổ trong não.
TS.BS Nguyễn Như Lâm cho biết, với những bệnh nhân bị
nang sán gây tổn thương ở những ống dẫn lưu, lưu thông ổ dịch não tủy
từ trên não, gây tắc, gây giãn não thất, ứ nước trong não thì việc phát
hiện sớm rất quan trọng để tiến hành phẫu thuật. Còn bình thường, người
bệnh chỉ cần điều trị nội khoa mà không có chỉ định phẫu thuật.
Nếu được phát hiện sớm, bệnh nhân sẽ khỏi hẳn các
triệu chứng do ấu trùng sán gây ra, song nhiều trường hợp có thể để lại
hiện tượng các nốt vôi hóa trong não do bị nang sán quá lâu không được
điều trị. Nếu sán trú ngụ vùng mắt có thể gây mù, trú ngụ trong não gây
tình trạng phù não, co giật, thậm chí tử vong.
Để phòng bệnh sán não, các bác sĩ khuyến cáo người
dân cần phải vệ sinh cá nhân sạch sẽ, rửa tay sạch trước khi ăn và sau
khi đi vệ sinh. Cần vệ sinh môi trường sạch sẽ, quản lý tốt nguồn phân,
không dùng phân tươi để tưới rau… Tuyệt đối không ăn thịt lợn gạo, tiết
canh, nem chua, thịt lợn tái…
Với những người có thói quen ăn nhiều đồ tái, đồ
sống, tiết canh, rau sống mà xuất hiện các biểu hiện đau đầu các bác sĩ
nên nghĩ đến khả năng bị sán não để có chỉ định phù hợp và chẩn đoán
đúng bệnh cho bệnh nhân.
Theo Zing